Өдөр тутмын эдийн засаг: Эдийн засаг сайжирч байгааг илтгэх 5 хачирхалтай дохио (Инфографик)

Өдөр тутмын эдийн засаг: Санагалзахуйн ЭЗ буюу хуучны дуу

 

Хамтлаг дуучид шинээр гаргаж буй уран бүтээлээ яагаад хуучны пянзан дээр хэвлэн гаргадаг вэ? Яагаад хүмүүс тэрхүү хуучны пянзыг худалдан авдаг вэ? Загвар нь хуучирсан гэж үздэг ч хүмүүс РЕТРО хувцас болон барааг яагаад худалдан авсаар байна вэ? Жишээ нь бидний ээж аавын үед гарч байсан ИНЭЭМСЭГЛЭЛ хамтлаг хэдхэн жилийн өмнө дахин нэгдэж цомгоо гаргасныг санаж байгаа байх. Энэ үед цомог нь олдохгүй болтлоо зарагдаж тоглолт нь хүн багтахгүй дүүрч байлаа. Бид нар ч гэсэн Камертон, Номин Талстын тоглолт болоход эргэлзэлгүйгээр билетийг нь худалдан авдаг. Хэдий нэг л дуулдаг дуугаа дуулах ч гэсэн, хэдий ямар ч дууг нь бид интернетээс сонсож чадах хэдий ч тухайнтоглолтод гүйн очдог. Зарим залуус МОРТАЛ КОМБАТ-н шинэ тоглоом гарахад уухайн тас очоод л авдаг. Бүр зарим хуучны СЕГА консолыг өндөр үнээр хайж олдог. Энэхүү логик бус худалдан авалтуудыг тайлбарлахын тулд санагалзахуйн эдийн засаг гэх ухагдахуун орж ирдэг.

Эдийн засгийн онолын хувьд, бид хүмүүсийг рационал шийдвэр гаргадаг гэж үздэг. Зөвхөн онол ч гэлтгүй, бодит амьдрал дээр ч бид өөрсдийн сэтгэл ханамжийг дээд цэгт хүргэсэн логик сонголтуудыг хийдэг. Жишээ нь та гар утас худалдан авах боллоо гэж үзвэл хуучин утаснаас илүү шинэ утас танд илүү их сэтгэл ханамжийг өгнө. Эсвэл хуучны Nokia авч байснаас IPhone авах нь илүү логиктой сонголт байдаг. Ерөнхийдөө авч үзвэл, шинээр гарч буй бараа бүтээгдэхүүн нь худалдан авагчдад илүү их сэтгэл ханамж болон боломж бололцоог санал болгож байдагтай хэн ч маргахгүй биз. Гэвч зарим хүмүүс бүр хуучирчихсан бараа бүтээгдэхүүнийг худалдан авах сонирхолтой байдаг буюу ихэнх хүмүүсийн хувьд энэ нь рационал биш сонголт болдог. Зөвхөн зарим ч гэлтгүй бүх хүмүүст энэхүү жирийн бус үзэгдэл илэрч болох юм. Тэгвэл тухайн хуучны зүйлсийн юу нь бидний сонирхлыг татаж, худалдан авах хүслийг төрүүлж байна вэ?